Υψηλή στάθμη νερού στο ένα δοχείο και χαμηλή στάθμη στο άλλο δοχείο. Τα δύο δοχεία μοιράζονται ένα κοινό τοίχωμα. Μόλις ανοίξει μια τρύπα στο μεταξύ τους τοίχωμα, δημιουργείται ροή από το δοχείο υψηλής στάθμης στο δοχείο χαμηλής έως ότου εξισωθούν οι δύο στάθμες. Η περίφημη αρχή των Συγκοινωνούντων Δοχείων!
Υψηλή βαρομετρική πίεση στη μία περιοχή, χαμηλή βαρομετρική πίεση στην άλλη. Δημιουργείται ροή ανέμου από την περιοχή υψηλής πίεσης προς την περιοχή χαμηλής πίεσης (παρεκκλίνουσα φυσικά ελαφρώς λόγω της περιστροφής της γης) έως ότου εξισωθούν οι πιέσεις και επέλθει η νηνεμία.
Η φύση αντιπαθεί τις ανισότητες και προσπαθεί να τις καταργήσει όπου αυτές δημιουργούνται. Και η δράση της είναι τόσο περισσότερο σφοδρή όσο μεγαλύτερη γίνεται αυτή η ανισότητα. Άλλο πράγμα ο άνεμος με ταχύτητα 80 km/h που προκύπτει στο Αιγαίο με 16 mbar διαφορά πίεσης σε 650 km και άλλο ο άνεμος με ταχύτητα 450 km/h που δημιουργείται σε ένα Tornado με 100 mbar διαφορά πίεσης μέσα σε 3 km!!!
Χμμμ, ισχύουν όλα αυτά και κάπου αλλού πέραν της φυσικής; Ασφαλώς. Τυπικό παράδειγμα αποτελεί η βιολογία όπου το γενικό μοτίβο (εξαιρετικά απλοποιημένο για να γίνει ευκολονόητο) πάει περίπου ως εξής: Έστω είδος Α το οποίο έχει ως βασικό θηρευτή του το είδος Β το οποίο με τη σειρά του έχει ως βασική του τροφή το είδος Α. Στην κανονική κατάσταση στη φύση ο πληθυσμός των Α έχει μια τιμή και ο πληθυσμός των Β μία άλλη. Αυξάνεται για κάποιον λόγο ο πληθυσμός του Α; Το είδος Β βρίσκει πλέον ευκολότερα τροφή, αναπτύσσεται κι αυτό περισσότερο πληθυσμιακά και αρχίζει με εξαλείφει το πλεόνασμα των Α. Μειώνεται για κάποιον λόγο ο πληθυσμός των Α; Το είδος Β δεν βρίσκει πλέον εύκολα τροφή με αποτέλεσμα να αρχίζει να μειώνεται και ο πληθυσμός του, οπότε και το είδος Α ανακάμπτει. Η φύση τα επαναφέρει όλα στην κατάσταση ισορροπίας.
Και όταν δεν υπάρχουν θηρευτές; Χαα! Αυτό επιχείρησε να κάνει ο άνθρωπος με την οργάνωση του σε κοινωνίες. Οργανώθηκε σε ομάδες και σε περιοχές όπου απέκτησε τον απόλυτο έλεγχο. Σε χωριά και σε πόλεις όπου η επιβίωση (θεωρητικά πάντα) παύει να αποτελεί πρόβλημα και καλύπτεται από την ασφάλεια και τα παραγόμενα αγαθά. Σε περιοχές που θα μπορεί να αναπτύσσεται χωρίς ανασταλτικούς παράγοντες.
Οι Καταστροφικές Ανισότητες
Είμαστε όντα εγωιστικά. Θέλουμε πάντα το καλύτερο για τον εαυτό μας και αυτό είναι κάτι που υπαγορεύεται από την ίδια μας τη φύση! Σκεπτόμενοι λοιπόν πλήρως εγωιστικά και μέσα στα πλαίσια των κοινωνιών που δημιουργήσαμε, μας συμφέρουν οι ανισότητες; Οι ίδιες ανισότητες που αντιπαθεί η φύση και μας το δείχνει με κάθε ευκαιρία; Μας συμφέρει η κατοχή τεράστιου πλούτου και προνομίων σε έναν χώρο όπου κάποιοι πιθανώς θα παλεύουν για την επιβίωσή τους; Μας συμφέρει όσον αφορά το προσδόκιμο ζωής, την υγεία ή την παιδεία μας; Η απάντηση στη βάση των αριθμών πιθανώς θα σας εκπλήξει! Απολαύστε τον εξαιρετικό Richard G. Wilkinson (με ελληνικούς υπότιτλους):
Οι ανισότητες και το εχθρικό περιβάλλον είναι άρρηκτα συνυφασμένα μεταξύ τους. Και το εχθρικό περιβάλλον έχει την ιδιότητα να μας λαβώνει συχνά. Με μικρά, καθημερινά και επίμονα χτυπηματάκια τα οποία αθροιστικά οδηγούν σε μια πλήρως αναμενόμενη "κόπωση". Το απλό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι:
Που βρίσκεται τελικά η ευτυχία (αν τελικά επιδιώκουμε την ευτυχία...); Στον εξωφρενικό πλουτισμό μέσα σε ένα εχθρικό περιβάλλον ή στην οικονομική άνεση μέσα σε ένα περιβάλλον γενικευμένης ευμάρειας; Ρε λεεεες;;;
Κι εγώ κάπου εκεί είμαι, αλλά υπάρχουν δεκάδες ζώα που τελικά εξαφανίστηκαν (ακόμα κι εκείνα που εξελίχθηκαν, ως είδος μία χρονική στιγμή εξαφανίστηκαν) επειδή ακριβώς η φύση επιτρέπει πολύ άνετα τις ανισόρροπες τάσεις και τις καταστροφικές διακλαδώσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΒέβαια, στη Βιολογία υπάρχει και η ομοιόσταση...
Δείμε η φύση είναι ερωτευμένη με τα ημίτονα! Τα πάντα έχουν τα πάνω τους και τα κάτω τους. Δεν αφήνει η φύση να προκύψει η τέλεια ομοιομορφία αλλά και μόλις κάτι πάρει τον ανήφορο της ημιτονοειδούς καμπύλης (ή τον κατήφορο αντίστροφα), η φύση τείνει να το επαναφέρει. Όσο περισσότερο μεγαλύτερη η ανισότητα που προκύπτει, τόσο πιο βίαιη και η επαναφορά. Μεγάλο πλάτος ταλάντωσης = πολυτάραχο περιβάλλον. Μικρό πλάτος ταλάντωσης = απάνεμο λιμάνι! That simple.
ΑπάντησηΔιαγραφή